W sobotę, 31 sierpnia, minie 85 lat, odkąd niemieckie służby specjalne przeprowadziły tzw. prowokację gliwicką, podczas której zginął Franciszek Honiok. W rocznicę tych dramatycznych wydarzeń Muzeum w Gliwicach zaprasza na obchody upamiętniające.
85. rocznica prowokacji gliwickiej
31 sierpnia 1939 roku około siedmiu starannie wyselekcjonowanych funkcjonariuszy SD, dowodzonych przez Alfreda Naujocksa, przebranych za polskich powstańców, zajęło stację nadawczą przy ówczesnej Tarnowitzer Landstrasse 129. Ich zadaniem było nadanie z radiostacji, położonej w niemieckim mieście Gleiwitz, komunikatu w języku polskim – tak, by wyglądało, że napastnikami byli Polacy.
– W trakcie prowokacji, w maszynowni radiostacji, został zastrzelony Franciszek Honiok – działacz Związku Polaków w Niemczech i powstaniec śląski, którego imieniem w 2021 r., z inicjatywy Muzeum, nazwano park wokół radiostacji. Franciszek Honiok został wytypowany przez Gestapo, jako potencjalny prowokator, który miał uwiarygodnić w oczach Zachodu i niemieckiej opinii publicznej atak polskich powstańców na Gliwice. W dniu akcji Honiok odurzony środkami farmakologicznymi w areszcie śledczym w Gliwicach, około 20.00, został przewieziony na teren radiostacji przez funkcjonariuszy tajnej policji i zamordowany. Franciszka Honioka uznaje się za symboliczną pierwszą ofiarę II wojny światowej, choć jak powiedział amerykański senator Hiram Johnson, „pierwszą ofiarą wojny jest prawda”. W rocznicę tych dramatycznych i znamiennych wydarzeń zapraszamy do oddziału Radiostacja Gliwice – mówi Grzegorz Krawczyk, kierownik programowy Muzeum w Gliwicach.
Program uroczystości:
- 20.00 | złożenie kwiatów i zapalenie znicza pod tablicą pamiątkową | park im. Franciszka Honioka, ul. Tarnogórska 129 (pod wieżą nadawczą), udostępnienie wystawy plenerowej IPN „Wrzesień 1939. Polska wobec niemieckiej i sowieckiej agresji” oraz wystawy modelarskiej – przygotowanej przez członków sekcji modelarskiej Gildi Komiliton z Kleszczowa – „W przestworzach, na drogach i bezdrożach. Polska i niemiecka broń kampanii wrześniowej”
- 20.15 | „Franciszek Honiok – pierwsza ofiara II wojny światowej w świetle dokumentów” – prelekcja historyka Zbigniewa Gołasza | Radiostacja Gliwice
- 20.30 | „Uwaga! Tu Gliwice” – projekcja filmu Teresy Kudyby
UWAGA! W sobotę 31 sierpnia oddział Radiostacja Gliwice będzie czynny od godz. 18.00.
