26 - 27 maja w Czytelni Sztuki odbędzie się sesja naukowa pod hasłem "Lata 80. XX wieku w fotografii polskiej. Powiew wolności. Strategie twórcze między reportażem, dokumentalizmem a inscenizacją".
Sympozjum będzie drugą z serii konferencji organizowanych przez Czytelnię Sztuki we współpracy z dr Krzysztofem Jureckim, których tematem są wybrane fenomeny oraz tendencje artystyczne w fotografii polskiej drugiej połowy XX wieku, analizowane w świetle różnorodnych perspektyw badawczych. Rezultatem sesji będzie także książka, która ukaże się w naszej oficynie w roku przyszłym – mówi Grzegorz Krawczyk, założyciel i szef Czytelni Sztuki.
Lata 80. XX wieku były interesującym okresem dla różnorodnych eksploracji w dziedzinie fotografii jako zapisu rzeczywistości. Ze względu na wprowadzenie stanu wojennego w grudniu 1981 roku, był to czas dramatyczny. Dekada zaczęła się Karnawałem Solidarności, trwającym od sierpnia 1980. Przy pomocy medium fotografii utrwalano przemiany społeczno-polityczne, w tym przede wszystkim strajki oraz brutalizację działań aparatu represji. Wprowadzenie stanu wojennego spowodowało, że fotografowie działali także w undergroundzie, a ich dorobek do tej pory jest ujawniany. Lata 80. to także rozwój fotografii w ramach „sztuki przy Kościele”, a także w obrębie dekadenckiej Kultury Zrzuty, jak i działań indywidualnych twórców. W tym czasie rozwijał się nie tylko dokument i reportaż, ale podjęta została ponownie próba definicji ruchu neoawangardowego. Mamy także do czynienia z aktywnością o charakterze feministycznym, w szczególnym kontekście państwa socjalistycznego. Lata 80. w fotografii to także różne czasopisma („Fotografia”, „Obscura”, „Foto”), galerie państwowe i prywatne.
Odbywały się sympozja i przeglądy fotografii (Gorzów Wlkp.), gdzie miała miejsce wymiana i dyskusja nad stanem fotografii. Aktywnie działali krytycy: Urszula Czartoryska, Jerzy Busza, Ryszard Bobrowski i historycy, starający się opisać status quo wydarzeń. W latach 80.-tych tworzone były dwie kolekcje: w Muzeum Sztuki w Łodzi (Urszula Czartoryska) i w Muzeum Narodowym we Wrocławiu (Adam Sobota). Był to także czas prezentacji w Polsce wystaw: Fotografia polska. Featurning Orginal Masterworks from Public and Private Collections in Poland 1839 to 1945 and Selection of Avant-Garde Photography, Film and Video from 1945 to the Present (ICP, Nowy Jork w 1979, Muzeum Sztuki w Łodzi w 1980) oraz Fotografia polska 1900-1981 w Centrum Pompidou w Paryżu w 1981, będących najważniejszymi prezentacjami historycznymi jakie do tej pory zorganizowano. Lata 80. to także czas krystalizacji ważnych postaw czy zmian w twórczości takich fotografów jak: Jerzy Lewczyński, Zofia Rydet, Wojciech Prażmowski, Natalia LL, Ewa Partum, Teresa Gierzyńska, grupa Łódź Kaliska oraz innych, którzy czekają na swoje odkrycie.
Sesja naukowa: Lata 80. XX wieku w fotografii polskiej. Powiew wolności. Strategie twórcze między reportażem, dokumentalizmem a inscenizacją.
Program
Czwartek, 26.05.22.
- Godzina 10.00
Otwarcie sympozjum. (Grzegorz Krawczyk, szef Czytelni Sztuki);
1) Rola wydarzeń historycznych. Ruch Solidarności oraz powołanie rządu Tadeusza Mazowieckiego. (Stanisław Jasiński)
2) Niechciana fotografia. Fotografia społeczna początku lat 80 XX wieku. Fotografia społeczna, reportażowa, prasowa czy socjologiczna? (dr Henryk Kuś)
3) Przemiany "fotografii elementarnej" (dr Andrzej Saj)
- Godzina 11.30
- Inscenizowanie jako strategia myślenia o przestrzeni i czasie – lata 80. w twórczości Grzegorza Przyborka i Stefana Wojneckiego (prof. Marianna Michałowska)
- Fotografia w ruchu "sztuki przy Kościele". Sakralność sztuki (dr Krzysztof Jurecki)
- Fotografia neoawangardowa a kwestia postmodernizmu (dr Adam Sobota)
- Artysta neoawangardowy i fotografia lat 80. XX wieku (Jolanta Męderowicz)
- Godzina 14.30 Dyskusja.
- Godzina 18.00
Pokaz filmu Andrzeja Różyckiego pt. "Nieskończoność dalekich dróg. Podsłuchana i podpatrzona Zofia Rydet" (1989). Wieczór wspomnień o Andrzeju Różyckim
Piątek, 27.05.22.
- Godzina 9.30
- Fotografia w Kulturze Zrzuty. Granice wolności artystycznej (dr Krzysztof Jurecki)
- Wobec „męskiego spojrzenia”. Polskie fotografki lat 80. XX wieku (dr hab. Magdalena Samborska)
- Otwarcie na fotografię? Najważniejsze muzea i galerie fotograficzne w latach 80. Rola ZPAFu, (Lena Wicherkiewicz)
- Heterotopie. Fotografia polska lat 80. w kolekcji Muzeum Fotografii w Krakowie (Marek Janczyk)
- Godzina 11.30
- Zapis fotograficzny zestawiony z autorskim tekstem jako sposób prowadzenia narracji na temat własnych przemyśleń i doświadczeń (Maria Franecka)
- Kontakty międzynarodowe. Pozycja fotografii polskiej na świecie (dr Adam Sobota)
- Krytyka fotograficzna. Najważniejsze pisma. Inicjatywy i sympozja (dr Weronika Kobylińska)
- Godzina 13.00
Dyskusja i podsumowanie sympozjum
Czwartek – piątek, 26 - 27 maja 2022, Czytelnia Sztuki, godz. 10.00
- Sesja naukowa: "Lata 80. XX wieku w fotografii polskiej. Powiew wolności. Strategie twórcze między reportażem, dokumentalizmem a inscenizacją”
- Kurator: dr Krzysztof Jurecki
- Wstęp wolny, liczba miejsc ograniczona.
- Organizator: Muzeum w Gliwicach
